Mars gezegeni eski tarihten beri insanoğlunun ilgisini çekmiş ve orada yaşayan canlılar olabileceği hayalleri kurulmuş. Nitekim Güneş Sistemi’ni incelemek için sondalar gönderildiğinde Mars’ta beklenildiği gibi su kanallarından ziyade çorak, kızıl çöller karşılamıştı bizi. Fakat bu merak o zamanlardan beri hala dinmedi, çünkü bu zıtlıklara rağmen Mars’ın Dünyamıza benzeyen de bir çok yanı var. Bunlardan biri yakın zamanda araştırmacıların dikkatini çekmişe benziyor: Metan gazı.
Yazar: Arif Bayırlı
Haftasonu Gökyüzü Keyfine hız kesmeden üçüncü yazımızla devam ediyoruz! Geçen hafta Ay’ın dev cüsseli görüntüsü ve parlaklığı gözlemlerimizi oldukça etkilemişti. Bu hafta sonu Ay sondördün evresine giriyor, rahatça nefes alıp gözlem aletlerimizi alarak gökyüzünün derinliklerine dalmaya hazır mıyız?
İstanbul’un içinde ama ondan sanki kilometrelerce uzakta, Boğaz’a bakan yemyeşil bir yerleşke içerisinde, gözlem kubbesi bulutlara doğru uzanan Kandilli Rasathanesi Astronomi Laboratuarı’nı UzayveAstronomi.com olarak ziyaret ettik ve çalışmaları hakkında değerli hocamız Prof. Dr. Atila Özgüç’den bilgiler aldık.
Yıldızlar arası boşlukta bir mermi gibi hızla hareket eden bir yıldız hayal edin! Bu hareketli yıldızların da tıpkı bir sürat teknesinin suda ardında bıraktığı dalgalar gibi, yıldızlar arası yoğun maddede parlak izler bıraktığı Hubble tarafından gözlendi.
Hafta sonu Gökyüzü Keyfi’ne tekrar hoş geldiniz. Geçtiğimiz hafta gökyüzü rehberinin yanında bir de hava durumu bilgisi vermemiz gerekiyordu sanırım, Türkiye genelinde soğuk ve yağışlı hava eminim hafta sonu gözlemlerini de etkilemiştir. Bundan sonra yazılarımda hava durumu ve atmosferik görüş bilgisini de vermeyi planlıyorum. Bu hafta sonu da gökyüzünde keyfi çıkarılacak bir çok görüntü sizi bekliyor, başlayalım o zaman, ne dersiniz?
7 Ocak 1610 gecesinde, bundan yaklaşık 400 yıl önce, Galileo yaptığı teleskobunu öncelikli hedefi Ay’dan Jüpiter’e doğrulttuğunda yüz yıllardır kabul görev evren modelini yerinden salladığının farkında mıydı acaba? Evrendeki tek merkezin Dünya olduğu yönündeki yaygın inanışa karşıt Jüpiter’in etrafında gördüğü 3 küçük yıldız ona bambaşka bir evrenin ipuçlarını veriyordu. Gördüğü üç küçük yıldız daha sonra Io, Europa ve Ganymede olarak adlandırılacak olan Jüpiter’in üç uydusuydu.
Galaksimiz Samanyolu’nun merkezinde bir kara delik mi var? Merkezdeki yıldız yapılar nasıl? Bunları öğrenmek için en iyi yol daha da yakından bakmak. Hubble ve Spitzer Uzay teleskoplarının kızıl ötesi dalga boyunda yaptıkları yakın gözlemler sonucu galaksi merkezinde yeni dev yıldız popülasyonlarına ve iyonize haldeki gazların oluşturdukları karmaşık yapılara rastlandı.
Siz de eğer bir gökyüzü tutkunuysanız, artık bu hafta sonu ne yapacağım diye kara kara düşünmenize gerek yok! İşinizin ya da okulunuzun yorgunluğunu atmak ya da boş zamanınızı değerlendirmek adına bundan sonra artık her hafta yayınlayacağımız “Hafta sonu Gökyüzü Keyfi” yazılarımızı Cuma günleri sitemizden takip edebilirsiniz. Haftalık rehberimizde, hafta sonu olacak önemli gökyüzü olaylarının detaylarını ve sizler için seçtiğimiz 3 hedefi bulacaksınız. Bu hedefleri, bulunma konusunda zorluk seviyelerine göre belirleyeceğim. Çıplak gözle gözlenebilecek bir hedefin yanında, dürbün ya da küçük bir teleskopla kolaylıkla bulunabilecek bir hedef ve orta boy teleskoplar için görece zor bir hedefi sizlerle paylaşacağım. Bu hedeflerin konum…
NASA’nın gezgin araçları Spirit ve Opportunity Mars’taki beşinci yıl dönümünü kutlamaya hazırlanırken önümüzdeki günlerde büyük başarılara imza atmaya devam edeceği düşünülüyor. 3 Ocak 2004’te NASA’nın Jet Motorları Geliştirme Merkezi’nden (JPL) yüzlerce bilim adamı ve mühendisin çığlıkları arasında Mars’a inen Spirit ve 21 gün sonra onu takip eden Oppurtunity gezgin araçları, herkesi şaşırtarak 2009 yılında da göreve devam edebileceklerinin sinyallerini veriyorlar. Planlara göre görevin öncelikli hedeflere ulaşması için 3 aylık bir süre tanınan araçlar, 20 kat daha fazla süre hayatta kalarak Mars hakkında bir çok bilgiye sahip olmamızı sağladılar. Araçlar inişlerinden beri Mars’ın sert ortamı ve şartları konusunda bir çok keşfe…
Satürn’e son zamanlarda hiç baktınız mı? Galileo’nun teleskobunu bu gezegene çevirdiğinde onu şaşkınlığa uğratan o muhteşem halkalar artık neredeyse görünmez oldular. Yılın bu son günlerinde Satürn’ü halkaları olmadan görme fırsatını kaçırmayın!