Sudan Ucuz Bir Teleskop: Galileoskop

400 yıl önce Galileo’nun yaptığı devrim niteliğindeki gözlemleri siz de yapmak istemez miydiniz? Hem de Galileo’nunkinden çok daha kaliteli bir teleskopla ve de sadece 15 dolara… O zaman siz de bir tane “Galileoskop” edinmelisiniz.

2009 Dünya Astronomi Yılı için hazırlanan pek çok projeden birisi de Galileoskop adlı proje. Peki nedir Galileoskop? Galileoskop; İtalyan bilim adamı Galileo’nun bundan 400 yıl önce yaptığı gözlemlerin, geniş halk kitlelerince tekrarlanmasını amaçlayan bir proje. Projenin hedef kitlesi, özellikle az gelişmiş ülkelerde yaşayanlar. Bu yüzden gökbilimciler, optik uzmanları ve eğitimciler bir araya gelerek 15 dolara harika bir teleskop tasarladılar ve adını da Galileoskop koydular.

Dilerseniz, Galileoskop’un teknik özelliklerine bir bakalım.

Yukarıdaki özelliklere baktığımızda Galileoskop’a aslında dürbün demek daha doğru olacaktır. Zira, 5 cm mercek çapına sahip olan bir optik sistem “teleskop” sıfatını hak etmiyor.

Bir grup öğrenci, Galileoskop’la gözlem yaparken…

Galileoskop’un Tasarımı Hakkında Daha Fazla Bilgi

Optik Tasarımı

Mercekli teleskopların objektifinde tek mercek kullanıldığı zaman, gök cisimlerinin etrafında renk saçılmaları görülür. Çünkü; beyaz ışık farklı dalga boylarındaki (renklerde) ışınların bir bileşimidir ve her bir renkteki ışın için merceğin odak noktası farklıdır. “Kromatik sapınç” denen bu renk hatasını en aza indirmek için ise, teleskobun objektifinde farklı özellikte birden fazla mercek bir araya getirilir ve farklı dalga boylarındaki ışınların odak noktası birbirine yaklaştırılmaya çalışılır. Böyle optik sistemlere “akromat” adı verilir. İşte, Galileoskop da böyle bir optik sisteme sahip; yani o bir akromatik teleskop.

Galileoskop’la çekilmiş bir Ay fotoğrafı. Ay’ın kenarındaki belirgin bir renklenmenin olmayışı kullanılan merceklerin kalitesini gösteriyor. Telif Hakkı: Andreas O. Jaunsen ve www.galileoscope.org

Galileoskopla birlikte iki adet göz merceği geliyor. Birincisi 20 mm odak uzunluğuna sahip ve 25x büyütme sağlıyor. İkinci göz merceğini ise iki türlü kullanabiliyorsunuz: Büyütme gücünü ikiye katlayan bir çoğaltıcı (barlov) ya da 17x büyütme sağlayan bir göz merceği olarak. Barlov olarak kullandığınız zaman Kepler’in tasarladığı optik sistemi uygulamış olacaksınız. Diğer türlü ise, Galileo’nun gözlemlerindeki optik sisteme sahip olacaksınız ve bu durumda görüş alanınızın çok dar olduğunu fark edeceksiniz. Böylece iki farklı optik sistemi tek bir teleskopta karşılaştırabilirsiniz. Bu arada, göz merceklerinin plastikten yapıldığını da belirtelim.

Mekanik Tasarımı

Galileoskop 27 parça halinde geliyor. Herhangi bir kesme-biçme, yapıştırma işlemine gerek kalmadan birkaç dakika içerisinde teleskobunuzu kurmuş oluyorsunuz. Galileoskop’un çoğu parçası dayanıklı ABS plastikten üretilmiş. Göz merceğinin yuvası ise, teleskoplarda standart ve evrensel bir ölçü olan 1.25 inç çapında. Dolayısıyla elinizdeki farklı odak uzaklıklarındaki göz merceklerini de Galileoskop’la birlikte kullanabilirsiniz.

Galileoskop 25x ve 50x büyütme sağlıyor. Böyle yüksek büyütmelerde en ufak bir titreme bile görüntünün bozulmasına yol açar. Dolayısıyla Galileoskop’unuzu bir üçayak ile birlikte kullanmanız şart olacak.

Galileoskop’la Neler Görebilirsiniz?

Ay’daki kraterleri ve dağları, Jüpiter’i ve onun uydularını, Venüs’ün evrelerini, Satürn’ün halkalarını, parlak yıldız kümelerini, bulutsuları ve çıplak gözle görülemeyen çok sayıda yıldızı görebilirsiniz.

50x büyütmede Ay’ı, 25x de Ülker Açık Yıldız Kümesi’ni ve 50x de Jüpiter’in dört büyük uydusunu Galileoskop’tan yukarıdakine benzer şekilde görebilirsiniz. Benzetimler, Starry Night yazılımı ile hazırlanmıştır.

Nasıl Sipariş Verebilirsiniz?

2009 DAY Türkiye sorumlusu Türk Astronomi Derneği’nden konuyla ilgili resmi bir açıklama henüz yapılmadı. Bu yüzden şimdilik aşağıdaki bağlantıdan sipariş verebilirsiniz. Özellikle çok sayıda sipariş vermeyi düşünen topluluklar bir araya gelip, 100 adeti aşarlarsa Galileoskop’un tanesi 15 dolardan 12.5 dolara düşüyor. Ücrete kargo masrafları dahil değil tabi ki. Siparişler Nisan ayının sonunda doğru dağıtılmaya başlanacak. Gaileoskop siparişi vermek için tıklayınız (İngilizce).